Hướng Dẫn Cách Đệm Đàn Guitar Cho Các Bài Hát Bolero

Bolero là một thể loại nhạc trữ tình phổ biến ở Việt Nam, với giai điệu chậm rãi, sâu lắng, thường được chơi trên guitar theo các nhịp điệu đặc trưng. Để đệm đàn guitar cho bolero, bạn cần nắm vững các yếu tố như nhịp điệu, hợp âm, kỹ thuật tay, và cách cảm nhạc. Bài viết này sẽ hướng dẫn bạn từng bước để có thể đệm bolero một cách mượt mà và cảm xúc.

1. Hiểu Đặc Điểm Nhạc Bolero
Trước khi bắt đầu đệm, bạn cần hiểu đặc trưng của bolero:Nhịp điệu: Bolero thường sử dụng nhịp 4/4 (bốn phách trong một ô nhịp), đôi khi là 2/4. Điểm nhấn là sự chậm rãi, đều đặn, tạo cảm giác nhẹ nhàng, sâu lắng.

Hợp âm: Các bài bolero thường dùng hợp âm đơn giản, dễ chơi, chủ yếu là các hợp âm trưởng (Major) và thứ (Minor) như C, G, Am, Dm, F, v.v.

Cảm xúc: Bolero là dòng nhạc kể chuyện, vì vậy cách đệm cần nhấn mạnh vào cảm xúc, hỗ trợ giọng hát mà không lấn át.

2. Chuẩn Bị Trước Khi Đệm
Để đệm bolero hiệu quả, bạn cần chuẩn bị:Đàn guitar: Có thể dùng guitar classic (dây nylon) để tạo âm thanh mềm mại, hoặc guitar acoustic (dây kim loại) để âm vang hơn. Đảm bảo đàn đã được lên dây chuẩn (EADGBE).

Kiến thức cơ bản: Hiểu cách đọc hợp âm (chords) và cách bấm các hợp âm cơ bản như C, G, Am, Dm, F, D, E.

Nhịp điệu: Làm quen với máy gõ nhịp (metronome) hoặc tập đếm nhịp để giữ tempo ổn định.
Bài hát: Chọn một bài bolero quen thuộc để thực hành, ví dụ như “Ai Khổ Vì Ai” (Đỗ Lễ), “Đừng Nói Xa Nhau” (Châu Kỳ), hoặc “Chuyện Tình Lan Và Điệp” (Lê Dinh).

3. Các Kiểu Đệm Bolero Phổ Biến
Bolero có một số kiểu đệm guitar đặc trưng, phù hợp với từng cấp độ kỹ năng. Dưới đây là hai kiểu đệm phổ biến nhất:

3.1. Đệm Cơ Bản (Dành Cho Người Mới)
Kiểu đệm này đơn giản, tập trung vào nhịp 4/4, phù hợp cho người mới học guitar.
Công thức đệm:Nhịp 4/4: Gồm 4 phách (1-2-3-4).
Mỗi phách, bạn đánh một lần dây bass (dây 4, 5, hoặc 6) xen kẽ với các dây treble (dây 1, 2, 3).
Công thức cơ bản: Bass - Treble - Bass - Treble.

Ví dụ cụ thể (hợp âm C):Phách 1: Đánh dây 5 (A) → Đây là dây bass.
Phách 2: Đánh đồng thời dây 1, 2, 3 (E, B, G) → Đây là dây treble.
Phách 3: Đánh dây 5 (A).
Phách 4: Đánh đồng thời dây 1, 2, 3.

Cách thực hành:Chọn bài hát đơn giản như “Ai Khổ Vì Ai” (hợp âm thường là Am, Dm, E, F, G, C).
Tập đánh từng hợp âm riêng lẻ theo nhịp trên với tốc độ chậm (khoảng 60 BPM trên metronome).
Khi quen, kết hợp các hợp âm theo thứ tự bài hát, giữ nhịp đều.
Lưu ý:Tay trái bấm hợp âm chắc chắn, không để dây bị chặn gây tiếng rè.
Tay phải đánh nhẹ nhàng, đều lực, tránh đánh quá mạnh làm át giọng hát.

3.2. Đệm Bolero Nâng Cao (Kiểu Rumba-Bolero)
Kiểu đệm này phức tạp hơn, mang âm hưởng Rumba kết hợp Bolero, thường thấy trong các bản thu âm chuyên nghiệp.

Công thức đệm:Nhịp 4/4, nhưng có thêm các nhịp nhấn (accent) để tạo sự uyển chuyển.
Một chu kỳ đệm thường gồm: Bass - Treble (nhấn) - Treble - Bass - Treble.
Thêm kỹ thuật chặn dây (muting) để tạo nhịp điệu rõ ràng hơn.

Ví dụ cụ thể (hợp âm G):Phách 1: Đánh dây 6 (E bass).
Phách 2: Đánh mạnh đồng thời dây 1, 2, 3 (nhấn).
Phách 2.5 (nhịp “và”): Đánh nhẹ dây 1, 2, 3.
Phách 3: Đánh dây 5 (B bass).
Phách 4: Đánh đồng thời dây 1, 2, 3.

Cách thực hành:Tập chậm từng hợp âm, chú ý nhịp “và” (off-beat) để tạo cảm giác lướt.
Dùng ngón cái (thumb) để đánh dây bass, các ngón còn lại (trỏ, giữa, áp út) đánh dây treble.
Thêm kỹ thuật chặn dây bằng lòng bàn tay phải (gần cầu đàn) để nhịp điệu gọn gàng hơn.
Áp dụng vào bài hát như “Đừng Nói Xa Nhau” để cảm nhận sự uyển chuyển.

Lưu ý:Kiểu đệm này cần luyện tập nhiều để tay phải linh hoạt.
Tùy bài hát, bạn có thể thêm các đoạn phiêu (riff) ngắn giữa các câu hát để tăng cảm xúc.

4. Kỹ Thuật Nâng Cao Khi Đệm Bolero
Khi bạn đã quen với các kiểu đệm cơ bản, hãy thêm một số kỹ thuật để làm bài đệm thêm phong phú:Chuyển hợp âm mượt mà: Sử dụng hợp âm chuyển (passing chords) như Am7, G7, hoặc Dm7 để làm mềm các đoạn chuyển hợp âm.

Arpeggio (rải hợp âm): Thay vì đánh đồng thời các dây treble, bạn rải từng dây (ví dụ: dây 3 → 2 → 1) để tạo hiệu ứng nhẹ nhàng.

Tạo điểm nhấn: Đánh mạnh hơn ở phách đầu tiên của ô nhịp (downbeat) để tạo sự nổi bật.
Solo ngắn: Thêm các đoạn solo đơn giản bằng cách chơi giai điệu chính của bài hát trên dây 1, 2, 3 trong phần dạo đầu hoặc giữa bài.

5. Cách Luyện Tập Hiệu Quả
Để đệm bolero tốt, bạn cần luyện tập có kế hoạch:Tập nhịp điệu: Dùng metronome, bắt đầu với tốc độ chậm (60-80 BPM), sau đó tăng dần.
Tập chuyển hợp âm: Luyện chuyển hợp âm nhanh và mượt mà, ví dụ từ C → G → Am → F.
Học theo bài hát: Chọn 3-5 bài bolero yêu thích, tìm hợp âm (có thể tra trên các trang như hopamchuan.com), và tập đệm theo lời bài hát.
Nghe và bắt chước: Nghe các bản thu bolero nổi tiếng (như của Duy Khánh, Chế Linh) để học cách các guitarist đệm, đặc biệt là nhịp điệu và cảm xúc.
Ghi âm lại: Ghi âm phần đệm của bạn để nhận ra lỗi sai và cải thiện.

6. Một Số Lưu Ý Khi Đệm BoleroHỗ trợ giọng hát: 

Đệm guitar trong bolero không nên quá phức tạp, tránh lấn át giọng ca sĩ. Hãy để guitar làm nền, tôn lên cảm xúc của lời hát.
Cảm nhận nhịp: Bolero cần nhịp điệu đều, nhưng không cứng nhắc. Hãy thả lỏng tay để tạo sự tự nhiên.
Chọn tone phù hợp: Nếu đệm cho ca sĩ, hãy chọn tone (điệu) phù hợp với giọng hát của họ, ví dụ điệu Am, Dm, hoặc Cm.
Thêm màu sắc cá nhân: Khi đã thành thạo, bạn có thể thêm các biến tấu riêng để tạo dấu ấn, nhưng vẫn giữ đúng tinh thần bolero.

7. Ví Dụ Minh Họa: 

Đệm Bài “Ai Khổ Vì Ai”
Dưới đây là hợp âm và cách đệm cơ bản cho bài “Ai Khổ Vì Ai” (điệu Am):
Hợp âm:
[Am] Anh biết chăng [Dm] anh, em khổ vì [Am] ai Em [G] khóc vì [C] ai, [E7] đêm đêm một [Am] mình [Dm] Đêm đêm một [G] mình, [E7] em ôm cô [Am] đơn

Cách đệm cơ bản (nhịp 4/4):Với hợp âm Am:Phách 1: Đánh dây 5 (A).
Phách 2: Đánh dây 1, 2, 3 đồng thời.
Phách 3: Đánh dây 5 (A).
Phách 4: Đánh dây 1, 2, 3 đồng thời.
Lặp lại tương tự cho các hợp âm Dm, G, C, E7.

Thực hành:

Đệm từng câu, chú ý nhịp và chuyển hợp âm.
Khi quen, hát theo để cảm nhận sự hòa quyện giữa guitar và giọng hát.
Thêm kỹ thuật rải hợp âm hoặc nhấn nhịp ở các đoạn cao trào.

8. Tài Liệu Tham KhảoSách học guitar: 

“Guitar Đệm Hát Nhạc Trữ Tình” (các tác giả Việt Nam).
Website: hopamchuan.com, hopamviet.vn để tra hợp âm bolero.
Video hướng dẫn: Tìm các video dạy đệm bolero trên YouTube từ các kênh như Guitar Station, Học Guitar Online.
Nghe nhạc: Nghe các nghệ sĩ bolero nổi tiếng như Duy Khánh, Chế Linh, hoặc các bản cover guitar của nghệ sĩ như Trần Thắng, Tấn Huy.

Kết Luận
Đệm guitar cho bolero không chỉ là kỹ thuật mà còn là nghệ thuật truyền tải cảm xúc. Bắt đầu từ các kiểu đệm đơn giản, luyện tập đều đặn, và dần dần thêm các kỹ thuật nâng cao, bạn sẽ sớm chơi được những giai điệu bolero đầy cảm xúc. Hãy kiên nhẫn, lắng nghe nhiều, và để trái tim dẫn lối trong từng nhịp đàn.

Chúc bạn thành công và tận hưởng niềm vui khi chơi bolero!